Phân cấp thủ tục đăng ký hộ tịch cho UBND cấp xã. Ảnh: INT

Nghị định này không chỉ phân định rõ thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Tư pháp, mà còn quy định trình tự, thủ tục thực hiện các nhiệm vụ hành chính khi chuyển giao thẩm quyền từ cấp huyện xuống cấp xã hoặc cấp tỉnh.

Theo nội dung Nghị định, thẩm quyền của UBND cấp huyện sẽ được chuyển giao cho UBND cấp xã trong các lĩnh vực như hành chính tư pháp (hộ tịch, nuôi con nuôi), chứng thực, hòa giải ở cơ sở và bồi thường Nhà nước. Việc này nhằm tinh gọn bộ máy hành chính và tạo thuận lợi hơn cho người dân trong việc thực hiện các thủ tục hành chính.

Đáng chú ý, theo khoản 2, Mục I Phụ lục kèm theo Nghị định, các nhiệm vụ của Phòng Tư pháp và công chức làm công tác hộ tịch cấp huyện sẽ được chuyển giao cho công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã. Nghị định sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 và sẽ hết hiệu lực vào ngày 1/3/2027, trừ một số trường hợp đặc biệt.

Từ 1/7, công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã sẽ chính thức đảm nhiệm toàn bộ công việc liên quan đến đăng ký hộ tịch, những nhiệm vụ trước đây thuộc về Phòng Tư pháp cấp huyện. Hơn nữa, theo khoản 2, Điều 5 của Nghị định, người yêu cầu đăng ký khai sinh, khai tử, nhận cha, mẹ, con, giám hộ, hay thay đổi, chấm dứt giám hộ không cần có mặt tại cơ quan đăng ký hộ tịch để ký vào sổ hộ tịch. Quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam, đặc biệt khi thực hiện thủ tục đăng ký hộ tịch trực tuyến hoặc thông qua hình thức ủy quyền.

Ngoài ra, người dân cũng không cần nộp phiếu lý lịch tư pháp khi xin nhận con nuôi. Theo khoản 2, Điều 11, cơ quan giải quyết thủ tục hành chính sẽ yêu cầu cơ quan quản lý dữ liệu lý lịch tư pháp cung cấp thông tin, giúp giảm bớt thủ tục hành chính.

Nghị định còn cho phép cá nhân nộp hồ sơ đăng ký hộ tịch tại bất kỳ UBND cấp xã nơi cư trú. Theo khoản 1, Điều 5, cá nhân có quyền lựa chọn thực hiện thủ tục hành chính tại cơ quan nơi cư trú, và UBND cấp xã tiếp nhận có trách nhiệm hỗ trợ nộp trực tuyến đến đúng nơi có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, việc chứng thực bản dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt sẽ thuộc thẩm quyền UBND cấp xã. Cụ thể, việc chứng thực chữ ký của người dịch trong các giấy tờ, văn bản sẽ do UBND cấp xã thực hiện, tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân.